Soi trứng là một công đoạn kỹ thuật vô cùng quan trọng trong quá trình ấp trứng nhân tạo. Nó giúp người nuôi xác định chính xác tình trạng phát triển của phôi, loại bỏ trứng không cồ (trứng không có trống), trứng chết phôi sớm, từ đó tối ưu hóa tỷ lệ nở thành công. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết về cách soi trứng gà ấp bằng đèn – phương pháp đơn giản và hiệu quả nhất.
Để thực hiện việc soi trứng, điều kiện tiên quyết là phải có nguồn sáng mạnh và thực hiện trong phòng tối. Ánh sáng chiếu xuyên qua vỏ trứng sẽ giúp chúng ta quan sát được các hiện tượng bên trong, từ đó đưa ra kết luận chính xác về tình trạng của phôi gà.
Thời điểm vàng cần soi trứng gà ấp theo từng giai đoạn
Theo kinh nghiệm từ five88, việc soi trứng không nên diễn ra quá thường xuyên để tránh làm nguội trứng và ảnh hưởng đến sự phát triển của phôi. Thông thường, chúng ta sẽ soi trứng vào 3 mốc thời gian chính:
Lần soi thứ nhất: Ngày ấp thứ 5 đến ngày thứ 7
- Mục đích: Loại bỏ trứng không có cồ (trứng không trống) và các trứng bị rạn, nứt vỏ.
- Quan sát:
- Trứng có phôi: Sẽ thấy rõ một chấm đen nhỏ (phôi) cùng với các mạch máu li ti màu đỏ hồng lan tỏa như mạng nhện.
- Trứng không cồ: Trứng sáng trong suốt hoàn toàn, không thấy bất kỳ mạch máu hay chấm đen nào, chỉ thấy lòng đỏ mờ. Cần loại bỏ ngay.
Lần soi thứ hai: Ngày ấp thứ 10 đến ngày thứ 14
- Mục đích: Kiểm tra phôi phát triển chậm hoặc phôi bị chết ở giai đoạn giữa.
- Quan sát:
- Phôi phát triển tốt: Vùng tối (phôi) đã chiếm khoảng 1/2 đến 2/3 quả trứng. Thấy rõ các mạch máu lớn, dày đặc.
- Phôi chết: Vùng tối không lớn hơn so với lần soi trước. Thấy một vùng đỏ sẫm không có mạch máu chuyển động, hoặc chỉ thấy các mạch máu đã ngừng phát triển (mạng máu đen). Cần loại bỏ.
Lần soi cuối cùng: Ngày ấp thứ 18 đến ngày thứ 20
- Mục đích: Kiểm tra phôi sắp nở và loại bỏ phôi chết muộn.
- Quan sát:
- Trứng sắp nở: Toàn bộ quả trứng gần như bị bao phủ bởi màu tối (gà con đã phát triển lấp đầy không gian). Chỉ còn một túi khí lớn và rõ ràng ở đầu to. Đôi khi có thể thấy sự chuyển động nhẹ của gà con bên trong.
- Phôi chết muộn: Vùng tối vẫn chưa lấp đầy quả trứng, phôi nằm cố định và không có chuyển động. Cần loại bỏ để tránh gây ô nhiễm cho các trứng khác.
Các loại đèn soi trứng hiệu quả và cách tự chế
Nguồn sáng là yếu tố quyết định độ chính xác khi soi trứng. Bạn có thể sử dụng các loại đèn sau:
Đèn soi trứng chuyên dụng
Loại đèn này được thiết kế với cường độ sáng và quang phổ tối ưu, kèm theo đầu chụp vừa khít với đầu to của quả trứng, giúp ánh sáng tập trung hoàn toàn vào bên trong. Mặc dù có giá thành cao hơn, đèn chuyên dụng mang lại trải nghiệm soi trứng tốt nhất và tiện lợi nhất.
Đèn pin siêu sáng (LED)
Đèn pin LED có cường độ sáng mạnh là một lựa chọn thay thế tuyệt vời. Quan trọng là chọn loại đèn có chụp đèn có thể ôm sát vào đầu to của quả trứng. Ưu điểm là tính cơ động cao và giá thành hợp lý. Nên chọn đèn có ánh sáng trắng hoặc vàng ấm mạnh mẽ.
Đèn soi trứng tự chế
Đây là giải pháp tiết kiệm và hiệu quả. Cách làm đơn giản như sau:
- Nguyên liệu: Một bóng đèn sợi đốt (45W) hoặc bóng LED có cường độ sáng mạnh tương đương, và một hộp kín (hộp giấy carton dày, hộp nhựa hoặc lon thiếc).
- Cách chế tạo: Khoét một lỗ tròn trên đỉnh hộp/lon sao cho lỗ vừa khít với đầu to của quả trứng. Lắp bóng đèn bên trong hộp. Khi thắp sáng, ánh sáng sẽ tập trung hoàn toàn qua lỗ khoét, tạo thành một nguồn sáng soi trứng hiệu quả không kém đèn chuyên dụng.
Cách soi trứng gà ấp bằng đèn chi tiết
Việc soi trứng cần được thực hiện nhanh chóng, chính xác để đảm bảo trứng không bị nguội quá lâu. Thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị môi trường tối
Đưa đèn và trứng vào một phòng kín, tối hoàn toàn (hoặc chỉ để lại ánh sáng mờ từ đèn soi). Điều này giúp mắt bạn nhìn rõ các chi tiết bên trong trứng khi ánh sáng chiếu xuyên qua vỏ.
Bước 2: Tiến hành soi
Bật đèn soi trứng. Áp sát đầu to của quả trứng vào nguồn sáng (lỗ khoét của đèn tự chế hoặc đầu chụp của đèn pin/chuyên dụng). Đảm bảo không có ánh sáng lọt ra ngoài, chỉ tập trung chiếu vào trứng.
Bước 3: Quan sát và xoay trứng nhẹ nhàng
Dùng tay còn lại xoay nhẹ quả trứng theo trục dọc hoặc nghiêng nhẹ. Điều này giúp bạn nhìn thấy rõ sự chuyển động của mạch máu (nếu phôi còn sống) hoặc xác định vị trí của các đốm đen, vùng tối bên trong.
Bước 4: Phân loại và xử lý
Dựa vào các hiện tượng quan sát được (như phân tích ở phần trên), bạn nhanh chóng phân loại trứng:
- Phôi tốt: Tiếp tục đưa vào máy ấp.
- Trứng không cồ/Phôi chết: Đánh dấu và loại bỏ khỏi máy ấp ngay lập hào. Việc loại bỏ trứng hỏng giúp tránh lãng phí diện tích, tránh nguy cơ phát sinh vi khuẩn lây lan sang trứng khỏe mạnh, đặc biệt là trứng chết phôi bị phân hủy.
Những hiện tượng cần chú ý khi soi trứng gà
Việc nhận biết chính xác tình trạng bên trong trứng là kỹ năng quan trọng nhất của người ấp trứng, cụ thể được những người quan tâm đá gà five88 tổng hợp:
- Vòng máu (Blood Ring): Đây là dấu hiệu của phôi chết sớm (thường xảy ra sau ngày ấp thứ 5). Khi soi, bạn sẽ thấy một vòng tròn màu đỏ sẫm hoặc đen, phôi ngừng phát triển và các mạch máu co lại.
- Đốm máu (Blood Spots): Là các đốm đỏ không liên kết với mạng lưới mạch máu. Đây không phải là phôi nhưng vẫn nên loại bỏ nếu đốm máu quá lớn.
- Vùng tối di chuyển chậm (Phôi phát triển): Khi xoay nhẹ trứng, vùng tối (phôi) sẽ di chuyển hơi chậm so với tốc độ xoay, chứng tỏ phôi đang được bao bọc bởi lòng trắng và lòng đỏ, phôi còn sống và phát triển.
- Trứng sáng trong, không thay đổi: Luôn luôn là trứng không cồ (trứng không trống). Loại bỏ ngay sau lần soi đầu tiên.
Lưu ý quan trọng: Thời gian soi trứng cho mỗi quả không nên kéo dài quá 30 giây. Tổng thời gian trứng nằm ngoài máy ấp không nên quá 15 phút (đối với số lượng trứng lớn) để duy trì nhiệt độ ổn định cho phôi phát triển.
Việc nắm vững cách soi trứng gà ấp bằng đèn là kỹ thuật cơ bản giúp tối ưu hóa hiệu quả ấp nở. Chỉ cần chuẩn bị một nguồn sáng mạnh, thực hiện soi trứng đúng thời điểm (Ngày 7, Ngày 14, Ngày 18) và học cách nhận biết các hiện tượng bên trong, bạn sẽ dễ dàng quản lý được lô trứng của mình, loại bỏ trứng hỏng kịp thời và chuẩn bị cho một vụ ấp nở thành công.
