Bạn có thể đã nghe nói đến đá luân lưu nhiều lần. Nhưng bạn có biết đá luân lưu là gì không ? Và quy tắc của chúng là gì? Nếu bạn chưa biết, hãy cùng khám phá loạt bài viết về đá luân lưu trong bài viết này.
Đá luân lưu là gì?
Theo Bin88, đá phạt luân lưu là một thuật ngữ phổ biến trong bóng đá. Đây là phương pháp được sử dụng để phân định thắng thua trong các trận đấu trực tiếp, đặc biệt là trong trường hợp hòa không bàn thắng. Trong các trận đấu, đá phạt luân lưu thường được thực hiện từ khoảng cách 11 mét. Trong trường hợp phạm lỗi nghiêm trọng trong phạm vi 16,50 mét, đội vi phạm sẽ được hưởng một quả phạt đền.
Theo Luật Bóng đá, loạt sút luân lưuu là một trong ba phương pháp để xác định đội chiến thắng ở vòng loại trực tiếp. Khi hai phương pháp khác, chẳng hạn như hiệp phụ hoặc bàn thắng sân khách, không phân định được đội chiến thắng, loạt sút luân lưuu sẽ được tiến hành. Mỗi đội cử năm cầu thủ thực hiện các quả phạt đền. Nếu tỷ số vẫn hòa sau năm quả phạt đền, năm cầu thủ còn lại sẽ tiếp tục thực hiện cho đến khi xác định được người chiến thắng. Kết quả của loạt sút luân lưuu được xác định bởi số quả phạt đền thành công của một cầu thủ.
Chuỗi luân lưu thường được đặc trưng bởi tỷ lệ thành công cao, một yếu tố mà chỉ cần một chút may mắn là có thể nhanh chóng quyết định kết quả trận đấu. Điều này gây áp lực tâm lý rất lớn lên các cầu thủ tham gia. Thông thường, những cầu thủ được chọn thực hiện chuỗi luân lưu là những người thể hiện tinh thần mạnh mẽ, tâm lý ổn định và sự tự tin tuyệt vời trước thủ môn đối phương. Đây là lý do tại sao nhiều đội thường tránh chuỗi luân lưu nếu có thể.
Vai trò của đá luân lưu trong bóng đá
- Xác định thắng thua công bằng: So với việc tung đồng xu hoặc chơi lại, luân lưu là phương pháp công bằng hơn, dựa trên kỹ năng và tâm lý của người chơi.
- Tăng thêm tính kịch tính: Loạt sút luân lưuu luôn là điểm nhấn của các trận đấu, thu hút hàng triệu người xem trên toàn thế giới.
- Thử thách tâm lý: luân lưu kiểm tra khả năng chịu áp lực của toàn đội, từ cầu thủ đến huấn luyện viên.
- Làm nên lịch sử: Nhiều khoảnh khắc của luân lưu đã trở thành biểu tượng, chẳng hạn như cú sút của Panenka hay pha cứu thua của Donnarumma.
Lịch sử của đá luân lưu
Theo tham khảo từ những người tham gia liên hệ Bin88, luật đá phạt cố định được giới thiệu để giải quyết vấn đề xác định thắng thua trong trường hợp hòa, thay thế các phương pháp trước đây như tung đồng xu hoặc đá lại. Ý tưởng về luật đá phạt cố định lần đầu tiên được Yosef Dagan, cựu trọng tài người Israel, đề xuất vào năm 1970 và được FIFA chính thức thông qua vào năm 1976. Trận đấu đầu tiên sử dụng luật đá phạt cố định tại World Cup 1982 là trận bán kết World Cup giữa Tây Đức và Pháp, nơi Tây Đức giành chiến thắng 5-4.
Kể từ đó, luân lưu đã trở thành một phần không thể thiếu của bóng đá, đặc biệt là trong những trận chung kết ngoạn mục. Nó đã mang tính quyết định cho nhiều danh hiệu lớn, chẳng hạn như trận chung kết Euro 1976 (Tiệp Khắc đánh bại Tây Đức nhờ cú “Panenka” huyền thoại) và trận chung kết World Cup 1994 (Brazil đánh bại Ý).
Quy tắc của đá luân lưu
Theo Luật 10 của Liên đoàn Bóng đá Quốc tế (FIFA) và Hội đồng Hiệp hội Bóng đá Quốc tế (IFAB), đá luân lưu được thực hiện theo các quy tắc sau:
Chuẩn bị: Trọng tài chọn khung thành để thực hiện loạt sút, thường dựa trên điều kiện sân hoặc sự an toàn. Mỗi đội chọn 5 cầu thủ để thực hiện lượt sút đầu tiên. Các cầu thủ phải có mặt trên sân khi kết thúc hiệp phụ. Đội sút đầu tiên được quyết định bằng cách tung đồng xu.
Thực hiện: Mỗi đội luân phiên thực hiện một cú sút từ chấm phạt đền (11 mét). Chỉ thủ môn và cầu thủ sút bóng được phép ở trong vòng cấm. Các cầu thủ khác chờ ở vòng tròn giữa sân. Cầu thủ sút bóng phải đá bóng về phía trước, không được dừng lại khi chạy đà, và không được chạm bóng lần thứ hai trước khi bóng chạm thủ môn hoặc khung thành. Thủ môn phải đứng trên vạch vôi, nhưng có thể di chuyển ngang hoặc về phía trước (không quá vạch) trước khi bóng được sút.
Kết quả: Đội ghi được nhiều bàn thắng hơn sau 5 lượt sút sẽ thắng. Nếu vẫn hòa sau 5 lượt, loạt sút chuyển sang đột tử (sudden death), nơi đội ghi bàn trong khi đội kia không ghi sẽ thắng ngay lập tức. Nếu một đội không thể bị vượt qua về điểm số sau một số lượt sút (ví dụ, 4-1 sau 4 lượt), loạt sút kết thúc sớm.
Quy định khác: Cầu thủ đã sút không được sút lại cho đến khi tất cả đồng đội đủ điều kiện đã thực hiện một lượt. Thủ môn có thể được thay thế nếu bị chấn thương, nhưng chỉ bằng cầu thủ dự bị còn lại trên băng ghế.
Luật đá phạt 11m luân lưu tiêu chuẩn FIFA
Ngoài việc nắm rõ luật ném rổ luân lưu, luật ném rổ luân lưu ở cự ly 11 mét cũng là một yếu tố quan trọng không thể bỏ qua. Đây là một trong những quyết định quan trọng và then chốt nhất trong các môn thể thao đồng đội, đặc biệt là bóng đá.
Đối tượng đá luân lưu là ai?
Số lượng cầu thủ tham gia luân lưu Series là 11 cầu thủ mỗi đội. Nếu một đội có ít hơn 11 cầu thủ do thẻ đỏ hoặc chấn thương, đội đó có thể tiếp tục tham gia luân lưu Series. Tuy nhiên, đội đối phương vẫn phải có đủ 11 cầu thủ.
Cách tính đá luân lưu
- Mỗi đội sẽ chỉ định năm cầu thủ thực hiện quả phạt đền đầu tiên. Thủ môn của mỗi đội sẽ đứng trong khung thành để cản phá cú sút.
- Quả đá phạt luân lưu được thực hiện đối với thủ môn đối phương từ khoảng cách 11 mét (giữa khung thành và đường phạt đền). Cầu thủ có thể sử dụng bất kỳ quả đá phạt hợp lệ nào họ chọn.
- Nếu bóng vào lưới, đội đó ghi được 1 bàn thắng. Ngược lại, nếu bóng không vào lưới, đội đó không ghi được bàn thắng nào.
- Sau khi mỗi đội thực hiện 5 quả phạt đền, tỷ số sẽ được tính dựa trên số bàn thắng mà mỗi đội ghi được trong loạt sút luân lưuu. Đội có số điểm cao hơn sẽ là đội chiến thắng.
- Trong trường hợp tỷ số vẫn hòa sau khi mỗi đội đã thực hiện 5 quả phạt đền, loạt đá luân lưuu luân lưu sẽ tiếp tục, các đội sẽ lần lượt thực hiện các quả phạt đền cho đến khi có kết quả rõ ràng (thường được gọi là “đá luân lưuu luân lưu”).
Các vụ đá luân lưu nổi tiếng
- Chung kết Euro 1976 (Tiệp Khắc gặp Tây Đức): Antonín Panenka ghi bàn bằng cú sút ‘Panenka’ huyền thoại, đưa bóng vào giữa khung thành, giúp Tiệp Khắc giành chức vô địch.
- Chung kết World Cup 1994 (Brazil gặp Ý): Brazil thắng 3-2 sau khi Roberto Baggio đá hỏng quả phạt đền quyết định.
- Chung kết Champions League 2008 (Manchester United gặp Chelsea): Manchester United thắng 6-5 sau khi vắng mặt John Terry và Nicolas Anelka.
- Chung kết Euro 2020 (Ý vs. Anh): Ý giành chiến thắng sau khi các cầu thủ trẻ của Anh (Rashford, Sancho, Saka) sút hỏng, và thủ môn Gianluigi Donnarumma trở thành người hùng.
Tác động của đá luân lưu
- Kịch tính và cảm xúc: Đá luân lưu là khoảnh khắc đỉnh cao của bóng đá, tạo nên những kỷ niệm đáng nhớ, như chiến thắng của Việt Nam trước Jordan năm 2019.
- Tâm lý cầu thủ: Áp lực trong đá luân lưu thử thách bản lĩnh, như trường hợp Emiliano Martínez trở thành người hùng của Argentina.
- Chiến thuật đội bóng: Các đội như Hà Nội FC luyện tập penalty thường xuyên để sẵn sàng cho các trận đấu cúp.
- Văn hóa người hâm mộ: Tại Việt Nam, đá luân lưu khơi dậy niềm đam mê bóng đá, làm nóng các cuộc thảo luận trên X và các diễn đàn.
Luật đá luân lưu là gì? Luật đá luân lưu không chỉ mang đến những khoảnh khắc căng thẳng và cảm xúc cho người hâm mộ mà còn giúp xác định công bằng đội chiến thắng trong trường hợp không thể xác định được đội chiến thắng bằng các phương pháp khác.
